Φυτική vs Ζωική Πρωτεΐνη

Οι πρωτεΐνες αποτελούν ένα από τα κύρια συστατικά του σώματός μας και παίζουν καθοριστικό ρόλο:

• Δομικός ρόλος: Αποτελούν βασικά συστατικά των ιστών, όπως το κολλαγόνο και η κερατίνη.
• Ενίσχυση μυϊκής μάζας: Συμβάλλουν στη διατήρηση, δημιουργία αλλά και αποκατάσταση της μυϊκής μάζας.
• Μεταφορά ουσιών: Συμβάλλουν στη μεταφορά μορίων, όπως η αιμοσφαιρίνη που μεταφέρει οξυγόνο.
• Ανοσολογική προστασία: Οι πρωτεΐνες ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα.
• Ορμονική ρύθμιση: Κάποιες πρωτεΐνες λειτουργούν ως ορμόνες, ρυθμίζοντας βασικές λειτουργίες του σώματος.
• Καταλυτική δράση: Οι πρωτεΐνες αποτελούν τη βάση για την δημιουργία ενζύμων που δουλειά τους είναι να επιταχύνουν χημικές αντιδράσεις.
• Παραγωγή ενέργειας: Οι πρωτεΐνες αποτελούν υπόστρωμα ενέργειας, σε περίπτωση ελλιπούς ποσότητας υδατανθράκων και λίπους.

Κατηγορίες πρωτεϊνών στη διατροφή

Οι δύο κύριες κατηγορίες πρωτεϊνών στη διατροφή είναι η φυτική και η ζωική.

Κάθε μία έχει τα δικά της χαρακτηριστικά, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, καθιστώντας σημαντική τη σωστή επιλογή για μια ισορροπημένη διατροφή.

Πλεονεκτήματα & Μειονεκτήματα

• Ζωική πρωτεΐνη

Η ζωική πρωτεΐνη προέρχεται από τρόφιμα όπως το κρέας, τα ψάρια, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα αυγά. Το βασικό της πλεονέκτημα είναι ότι περιέχει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα που χρειάζεται ο οργανισμός σε υψηλές συγκεντρώσεις, καθιστώντας την «πλήρη πρωτεΐνη». Επιπλέον, έχει υψηλή βιολογική αξία, γεγονός που σημαίνει ότι ο οργανισμός την απορροφά και την αξιοποιεί πιο εύκολα έναντι της φυτικής πρωτεΐνης. Ωστόσο, η υπερβολική κατανάλωση ζωικών προϊόντων, ιδιαίτερα κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος, έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων και άλλων χρόνιων παθήσεων λόγω των κορεσμένων λιπαρών και της διαιτητικής χοληστερόλης, γι’ αυτό και η κατανάλωση της θα πρέπει να γίνεται πάντα με μέτρο.

• Φυτική πρωτεΐνη

Από την άλλη πλευρά, η φυτική πρωτεΐνη βρίσκεται σε τρόφιμα όπως τα όσπρια, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι και τα προϊόντα σόγιας. Αν και ορισμένες φυτικές πηγές πρωτεΐνης δεν περιέχουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα στην ίδια ποσότητα με τις ζωικές, η σωστή διατροφική ποικιλία μπορεί να καλύψει πλήρως τις ανάγκες του οργανισμού. Επιπλέον, η φυτική πρωτεΐνη προσφέρει επιπλέον οφέλη, όπως φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικά, ενώ έχει χαμηλότερη περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά. Για τον προαναφερθέντα λόγο, απαιτείται μεγαλύτερη κατανάλωση διαφορετικών φυτικών τροφίμων πάντα σε σωστούς συνδυασμούς έτσι ώστε να εξασφαλιστεί στο μέγιστο η πρόσληψη πρωτεΐνης.

Καλύτερες Πηγές Φυτικής Πρωτεΐνης

Ορισμένες από τις πιο θρεπτικές φυτικές πηγές πρωτεΐνης περιλαμβάνουν:

• Όσπρια: Φακές, ρεβίθια, φασόλια και μπιζέλια είναι εξαιρετικές πηγές φυτικής πρωτεΐνης, πλούσιες σε φυτικές ίνες και σίδηρο.
• Ξηροί καρποί & σπόροι: Αμύγδαλα, καρύδια, ηλιόσποροι, σπόροι κολοκύθας, hemp seeds κ.α. προσφέρουν εξαιρετική ποσότητα αλλά και ποιότητας πρωτεΐνης καθώς και καλά λιπαρά.
• Προϊόντα σόγιας: Το τόφου, το τέμπε και το γάλα σόγιας αποτελούν εξαιρετικές εναλλακτικές πηγές πρωτεΐνης, ειδικά για χορτοφάγους.
• Κινόα & φαγόπυρο: Αποτελούν από τις λίγες φυτικές τροφές που περιέχουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα & είναι άνευ γλουτένης.

Συμπέρασμα

Η επιλογή μεταξύ φυτικής και ζωικής πρωτεΐνης εξαρτάται από τις ατομικές διατροφικές ανάγκες και προτιμήσεις. Μια ισορροπημένη διατροφή μπορεί να περιλαμβάνει και τις δύο μορφές πρωτεΐνης, δίνοντας έμφαση στην ποικιλία και στην ποιότητα των τροφών. Είτε επιλέξει κάποιος φυτική, είτε ζωική πρωτεΐνη, το κλειδί είναι η μέτρια κατανάλωση, ο σωστός συνδυασμός και η σωστή κατανομή των θρεπτικών συστατικών για τη διατήρηση μιας υγιούς και ισορροπημένης διατροφής.

Η Μάρω Ζώη είναι Διαιτολόγος-Διατροφολόγος με μεταπτυχιακό στην Κλινική Διατροφή και εξειδίκευση στις διατροφικές διαταραχές. Μοιράζεται μαζί μας τις επιστημονικές της γνώσεις πάνω στη διατροφή και μας παρουσιάζει τρόπους βελτιστοποίησης της υγείας μας μέσα από τα άρθρα της.